Ngày nay, những hành vi đánh đập hay bạo lực trực tiếp tại nơi làm việc thường hiếm khi xảy ra, trừ khi nhân viên ứng tuyển trúng công ty đen, tổ chức lừa đảo.

Tuy nhiên, vấn nạn bắt nạt, quấy rối vẫn diễn ra dưới nhiều hình thức tinh vi hơn. Vậy ai dễ trở thành đối tượng bắt nạt ở nơi làm việc? Làm thế nào để xử lý tình huống trên?

Hôm nay, Mintoku Work sẽ cung cấp giải thích chi tiết cho các bạn. Hãy tìm hiểu để phòng tránh cũng như ứng xử phù hợp nhé!

Bắt nạt ở nơi làm việc vẫn còn tồn tại

Các hình thức “bắt nạt” thường gặp

Theo nghiên cứu của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, tranh chấp dân sự phổ biến nhất hiện nay liên quan đến “bắt nạt và quấy rối”.

Số lượng vụ việc (tính cả chưa công khai) đã tăng gấp đôi so với hơn 10 năm trước, cho thấy người lao động cần chú ý hơn đến các dấu hiệu bắt nạt và tìm cách ứng phó kịp thời.

Dưới đây là 5 dấu hiệu được sắp xếp theo mức độ nghiêm trọng:

#1. Bạo lực trực tiếp

Dù ít xảy ra ở những môi trường làm việc chuyên nghiệp và với nhân viên văn phòng, nhưng các hành vi bạo lực thể chất (như đánh vào đầu, đá vào bụng,…) vẫn còn tiếp diễn tại một số nơi làm việc dành cho lao động chân tay (ví dụ: Tokutei, thực tập sinh).

#2. Đe dọa bằng lời nói

Trong các trường hợp ít nghiêm trọng hơn, cấp trên có thể đe dọa đánh, giảm lương của nhân viên hoặc lăng mạ (sỉ nhục) bằng lời lẽ thô tục như chê bai ngoại hình, tính cách,… trước mặt nhiều người.

#3. Nói xấu, cô lập và tẩy chay

Đây là một hình thức bắt nạt ít rõ ràng hơn nhưng ngầm công khai gây hại, cản trở công việc của ai đó. 

Ngay cả khi có lý do chính đáng (như mang thai) để làm việc ít giờ, bạn vẫn có thể bị nói là không quan tâm đến hiệu quả công việc chung. Hoặc một số người xung quanh không ghi nhận thành tựu trong công việc của bạn (ví dụ: xem thành công của bạn là may mắn, vì có ngoại hình ưa nhìn,…).

#4. Yêu cầu vô lý

Những yêu cầu vô lý có thể kể đến như cấp trên muốn bạn đáp ứng chỉ tiêu quá cao, làm thêm giờ quá mức,…

Khi không thể hoàn thành nhiệm vụ, nhân viên sẽ phải chịu sự đối xử bất công hoặc quá cố gắng, dẫn đến ảnh hưởng xấu cho sức khỏe.

Tiêu chí công việc cao từ sếp có thể gây căng thẳng

#5. Bị đổ lỗi

Một thực trạng chung mà nhiều người từng gặp khi làm việc trong tập thể là bị đổ lỗi. Điều này xuất phát từ tâm lý không ai muốn nhận chịu trách nhiệm cho lỗi sai công việc, hoặc phàn nàn từ khách hàng.

Những công ty với quy trình làm việc thiếu nhất quán dễ xảy ra hiện tượng đùn đẩy nhiệm vụ, dẫn đến một người thậm chí phải kiêm nhiệm công việc của người khác.

Bên cạnh các dấu hiệu kể trên, hãy cẩn thận khi bạn cảm nhận khó khăn trong việc hòa nhập với người khác hoặc trong công việc, vì đó có thể là hành vi bắt nạt tinh vi. Ví dụ: Bị hỏi nhiều về cùng một lỗi, bị phớt lờ, áp đặt, đánh cắp ý tưởng, can thiệp đời tư,…

Ai dễ trở thành đối tượng bắt nạt?

• Người có trí nhớ kém, học hỏi chậm và thường xuyên mắc lỗi trong công việc sẽ gây ảnh hưởng đến tập thể, dẫn đến khó có được thiện cảm từ người xung quanh.
• Kiểu người thiếu nguyên tắc, hay đi muộn, vắng mặt hoặc trốn việc không có lý do chính đáng sẽ ít được cấp trên coi trọng, thậm chí mang tiếng xấu sau khi nghỉ việc.
• Những người nghiêm túc và cứng nhắc thường ít giao tiếp, khó hòa nhập với môi trường mới.
• Nhân viên quá vượt trội về ngoại hình, năng lực dễ trở thành mục tiêu của sự chú ý và đố kỵ.

Cách xử lý khi bị bắt nạt

Giữ khoảng cách với kẻ bắt nạt

Phương pháp này khá hiệu quả khi bạn chỉ có hiềm khích với một đối tượng cụ thể.

Hãy tránh tiếp xúc với họ càng nhiều càng tốt trừ khi có lý do công việc, giữ khoảng cách khi phải đứng/ngồi gần, tránh giao tiếp chuyện đời tư (hoặc điều gì ngoài công việc) nhằm tạo cơ hội quấy rối,…

Cư xử có chừng mực và rõ ràng

Nhìn chung, những kẻ bắt nạt thường không dám công khai thực hiện hành vi sai trái của họ, hoặc để mọi việc leo thang đến mức xảy ra bạo lực thể chất, bởi vì khi mọi việc bị lộ, kẻ bắt nạt sẽ bị sa thải, xử phạt theo quy định pháp luật. 

Do đó, bạn nên bình tĩnh cư xử có chừng mực, trung thực và công khai các hành động của mình, giao tiếp và làm việc chung với kẻ bắt nạt dưới sự chứng kiến của nhiều người.

Hãy bình tĩnh khi đối mặt với người quấy rối

Yêu cầu hỗ trợ từ cấp trên hoặc quầy tư vấn của công ty

Quấy rối nơi công sở, bắt nạt đã trở thành vấn đề xã hội trong những năm gần đây. Vì vậy, nhiều công ty đã thành lập các bàn tư vấn hoặc xây dựng đường dây nóng liên hệ để giúp đỡ nhân viên. Bạn có thể tìm lời khuyên, tư vấn giải pháp từ chuyên gia có kinh nghiệm.

Ngoài ra, nếu nhận thấy tình trạng bắt nạt ảnh hưởng đến công việc và bạn có người đáng tin cậy (ví dụ: cấp trên, người giám sát trực tiếp), trước tiên bạn nên thảo luận với họ.

Đối với Tokutei hay thực tập sinh, bạn nên liên hệ với nghiệp đoàn và xin lời khuyên từ Senpai.

Tìm kiếm dịch vụ tư vấn bên ngoài

Bên cạnh những cách trên, bạn có thể thảo luận vấn đề bắt nạt, quấy rối với các bên trung gian cung cấp dịch vụ tư vấn uy tín. Tham khảo một số tổ chức sau đây:

• Bennavi Labor Issues (ベンナビ労働問題) – công cụ tìm kiếm luật sư chuyên về các vấn đề lao động (kể cả bắt nạt, quấy rối) theo chủ đề tư vấn và khu vực. Truy cập tại đây.
• Trung tâm tư vấn lao động chung (総合労働相談コーナー) đặt tại sở lao động cấp tỉnh và cơ quan thanh tra tiêu chuẩn lao động, với mục đích cung cấp thông tin về các vấn đề lao động. Tham khảo thông tin chi tiết tại đây.
• Trung tâm tư vấn chống quấy rối (ハラスメント悩み相談室) do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi điều hành, chuyên tư vấn, hỗ trợ giải quyết các vấn đề quấy rối qua điện thoại hoặc email (cho phép ẩn danh). Tham khảo thông tin tại đây.

Lưu ý: Khi sử dụng dịch vụ tư vấn bên ngoài và được hướng dẫn kiện kẻ bắt nạt, hãy đảm bảo bạn đã thu thập đủ bằng chứng như bản ghi âm, ảnh chụp, hoặc có người thứ ba đứng ra làm chứng.

Chuyển việc

Sống chung với việc bắt nạt, quấy rối trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng xấu về mặt tinh thần, thậm chí dẫn đến trầm cảm. 

Vì vậy, ngay khi nhận thấy tình hình không cải thiện dù đã thử nhiều cách, bạn nên cân nhắc chuyển việc.

Điều quan trọng là tuân thủ đúng quy trình chuyển việc (về việc thông báo, trả lại giấy tờ cần thiết, bàn giao,…) để cấp trên không thể bắt lỗi bạn.

Lời kết

Trong bối cảnh giá cả tăng cao và sự cạnh tranh trên thị trường lao động, nhiều người có xu hướng chịu đựng những môi trường làm việc độc hại (nơi diễn ra các hành vi bắt nạt, quấy rối tinh vi).

Tuy nhiên, cách ứng xử này thường không mang lại hiệu quả. Mặt khác, nhân viên nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ người xung quanh, các dịch vụ tư vấn của chuyên gia để được hướng dẫn cụ thể, giúp bạn đảm bảo quyền lợi mà không khiến các mối quan hệ trở nên căng thẳng.