Nhật Bản đang đối mặt với thực trạng dân số già đi nhanh chóng. Việc cân bằng giữa công việc và chăm sóc người thân là thách thức không thể tránh khỏi đối với nhiều người lao động.

Do đó, các công ty cần có biện pháp ứng phó phù hợp. Mặt khác, người lao động cũng nên hiểu sâu hơn về chế độ nghỉ phép chăm sóc theo đơn vị giờ và những thay đổi mới trong đạo luật gần đây.

Cùng Mintoku Work tìm hiểu trong bài viết nhé!

Chính sách nghỉ phép chăm sóc theo giờ mới được áp dụng

Nghỉ phép chăm sóc điều dưỡng theo giờ là gì?

Do những sửa đổi của Đạo luật chăm sóc trẻ em và nghỉ phép chăm sóc gia đình (育児・介護休業法について) vào tháng 01/2021, giờ đây, thời gian nghỉ phép chăm sóc gia đình có thể tính theo ngày hoặc giờ.

Mỗi năm, nhân viên được nghỉ tối đa 5 ngày (hoặc 10 ngày nếu có hai hoặc nhiều thành viên gia đình đủ điều kiện).

Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi trong hệ thống tính lương theo giờ có thể là do xã hội già hóa. Số lượng người già cần chăm sóc ngày càng tăng. Việc thiết kế các chính sách cho phép nhân viên dễ dàng quan tâm đến người thân mà vẫn đảm bảo hiệu suất làm việc là điều cần thiết.

Tuy nhiên, hãy phân biệt giữa chế độ nghỉ chăm sóc điều dưỡng và nghỉ chăm trẻ. Sự khác biệt chính như sau:

Ví dụ về nghỉ phép chăm sóc điều dưỡng theo đơn vị giờ

Đi cùng người thân đến phòng khám buổi sáng và chiều

Nếu cần đưa người thân đến phòng khám vào buổi sáng, bạn có thể xin nghỉ vào đầu giờ làm việc, sau đó quay lại làm tiếp sau giờ nghỉ trưa hoặc làm đủ số giờ còn lại theo lịch trình.

Nếu đưa người thân đến buổi hẹn khám bệnh vào buổi chiều, thời gian nghỉ sẽ được tính từ thời điểm vắng mặt cho đến khi bạn tan làm.

Dưới đây là ví dụ về ca làm việc buổi sáng và buổi chiều. Bạn có thể tham khảo để cân nhắc tính toán thời gian phù hợp:

Đi cùng người thân đến nơi khám bệnh và lấy thuốc

Ví dụ, khi cần gặp bác sĩ lúc 10 giờ và lấy thuốc lúc 15 giờ, bạn sẽ phải xin phép để quay lại văn phòng và nghỉ thêm một ngày nữa.

Việc có được nghỉ giữa chừng hay không tùy thuộc vào từng công ty. Do đó, nhân viên và công ty phải trao đổi ý kiến ​​rõ ràng để đạt được thỏa thuận.

Đi cùng người thân đến nơi khám bệnh và lấy thuốc

Những thay đổi trong Đạo luật chăm sóc trẻ em và nghỉ phép chăm sóc gia đình

Bản sửa đổi của đạo luật này vào tháng 01/2021 liên quan đến 3 vấn đề sau:

Đơn vị thời gian được tính là giờ

Từ tháng 01/2021, chế độ nghỉ phép sẽ được áp dụng theo giờ, cho phép nhân viên nghỉ chăm sóc theo hoàn cảnh riêng.

Trước đó, tính đến tháng 12/2020, chế độ nghỉ phép chăm sóc chỉ có thể thực hiện theo từng đợt một ngày hoặc nửa ngày, khiến những người lao động muốn sử dụng giờ nghỉ chăm sóc ngắn hạn khó có thể xin phép.

Những thay đổi về mặt pháp lý đã giúp việc nghỉ phép theo giờ trở nên khả thi, giúp cân bằng giữa công việc và cuộc sống dễ dàng hơn.

Thời gian nghỉ chăm sóc tối đa

Khoảng thời gian nghỉ chăm sóc không được vượt quá giờ làm việc thông thường của một ngày.

Ví dụ, nếu thời gian làm việc thông thường là 7 giờ, bạn có thể nghỉ phép chăm sóc tối đa 6 giờ. Cần lưu ý rằng nếu tổng số giờ vắng mặt đạt đến số giờ làm việc thông thường trong một ngày thì sẽ được tính là một ngày nghỉ phép.

Thủ tục đăng ký bằng lời nói hoặc văn bản

Quá trình nộp đơn có thể bằng lời nói hoặc văn bản. Tuy nhiên, quy định của mỗi công ty sẽ khác nhau. Vì vậy, bạn hãy nhớ kiểm tra trước.

Tùy mỗi công ty, nhân viên sẽ phải thông báo bằng lời tới người quản lý trực tiếp hoặc phòng nhân sự. Một số công ty có thể có người liên hệ cụ thể.

Khi lựa chọn nộp đơn xin nghỉ việc bằng văn bản, hãy điền thông tin cần thiết vào mẫu do công ty quy định và nộp cho người quản lý trực tiếp hoặc phòng nhân sự.

Bạn cũng có thể nộp đơn bằng văn bản ngay trong ngày, nhưng nếu đã sắp xếp lịch trình, bạn nên nộp đơn sớm.

Thông báo xin nghỉ phép bằng lời nói hoặc văn bản

Các công ty làm gì khi việc nghỉ phép được tính theo giờ?

Trước những sửa đổi của Đạo luật chăm sóc trẻ em và nghỉ phép chăm sóc gia đình, dưới đây là hành động từ các công ty:

• Sửa đổi quy định làm việc: Để làm rõ rằng chế độ nghỉ phép chăm sóc có thể được tính theo đơn vị giờ, và cách xử lý tiền lương.
• Giới thiệu và sửa đổi hệ thống quản lý chấm công: Tùy vào tình hình của công ty, ban lãnh đạo có thể cần xem xét lại hệ thống quản lý chấm công, nhằm quản lý số ngày và giờ làm việc còn lại, đồng thời thiết lập hệ thống cho phép nhân viên nắm được tình trạng nghỉ phép chăm sóc điều dưỡng.
• Kết thúc thỏa thuận lao động – quản lý: Những nhân viên gặp khó khăn khi xin nghỉ phép theo giờ do tính chất công việc có thể được miễn ký kết thỏa thuận lao động – quản lý. Lưu ý: việc ký kết bất kỳ thỏa thuận thương lượng tập thể nào cũng phải được thực hiện một cách cẩn trọng để tránh hạn chế không đáng có quyền của nhân viên. Sau khi tham khảo ý kiến ​​nhân viên, công ty phải đảm bảo họ không đủ điều kiện hưởng lương theo giờ.
• Đơn giản hóa thủ tục nộp đơn: Công ty cần đơn giản hóa quy trình nộp đơn xin nghỉ chăm sóc để nhân viên có thể dễ dàng sử dụng. Hiện nay, Nhật Bản đang đối mặt với thực trạng xã hội già hóa, nên các công ty đều cố gắng thiết kế các chính sách đáp ứng nhu cầu chăm sóc điều dưỡng đột xuất.
• Giải thích cho nhân viên: Về những thay đổi của Đạo luật chăm sóc trẻ em và nghỉ phép chăm sóc gia đình. Điều này giúp tăng tỷ lệ nhân viên được hưởng quyền lợi nghỉ phép chăm sóc, giảm gánh nặng tâm lý cho nhân viên.

Lời kết

Vì Đạo luật chăm sóc trẻ em và nghỉ phép chăm sóc gia đình có sự thay đổi kể từ tháng 01/2021, thời gian nghỉ chăm sóc người thân hiện có thể được tính theo giờ.

Tối đa là 5 ngày mỗi năm (hoặc 10 ngày nếu có hai hay nhiều thành viên gia đình đủ điều kiện). Đây là ưu điểm khiến hệ thống này có thể dễ dàng sử dụng cho việc chăm sóc ngắn hạn/đột xuất.