Trong những năm gần đây, quấy rối đã trở thành vấn đề ở các công ty Nhật Bản. Nạn nhân chủ yếu là người lao động nước ngoài, không giỏi giao tiếp, không nắm rõ luật và thường gặp khó khăn tài chính, khiến họ luôn lo lắng mất việc nên không dám lên tiếng.

Vậy luật pháp Nhật Bản quy định như thế nào về vấn đề trên? Cách giải quyết khi bị quấy rối là gì? Cùng Mintoku Work tìm hiểu nhé!

Một số môi trường làm việc có thể tồn tại nạn quấy rối

Các quy định và Đạo luật liên quan đến quấy rối

Hiện nay, chưa có Đạo luật riêng về phòng chống quấy rối. Nhưng trong một số bộ luật khác, vấn đề quấy rối vẫn được nhắc đến và quy định.

Đạo luật cơ hội việc làm bình đẳng (男女雇用機会均等法)

Đạo luật cơ hội việc làm bình đẳng (男女雇用機会均等法) nói rằng người sử dụng lao động phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn vấn nạn quấy rối ở nơi làm việc.

Mặt khác, Đạo luật này cũng có các điều khoản để bảo vệ những nhân viên đứng ra tố cáo hành vi quấy rối tình dục.

Cụ thể:

“Theo Điều 11, để đảm bảo rằng người lao động không bị ảnh hưởng tinh thần do lời nói hoặc hành vi quấy rối tình dục ở môi trường làm việc, công ty cần áp dụng hệ thống phản hồi, giải đáp thắc mắc phù hợp”.

“Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đối xử bất công với người lao động, nếu người lao động tìm kiếm sự giúp đỡ (theo quy định tại điều 11) và nêu sự thật trong quá trình trả lời tham vấn”.

Đạo luật tiêu chuẩn lao động (労働基準法)

Trong Đạo luật tiêu chuẩn lao động, những quy định sau đây được áp dụng để đảm bảo phụ nữ mang thai không gặp căng thẳng khi làm việc:

Phụ nữ mang thai được pháp luật bảo vệ

Đạo luật nghỉ phép chăm sóc trẻ em và điều dưỡng (育児・介護休業法)

Đạo luật này yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện các biện pháp để ngăn chặn hành vi quấy rối thai sản .

Cụ thể, người lao động được quyền:

• Nghỉ phép để chăm sóc con nhỏ;
• Hạn chế làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm;
• Cho phép nhân viên làm việc ít giờ hơn;
• Hướng dẫn nhân viên biết về hệ thống nghỉ phép chăm sóc trẻ em và xây dựng môi trường cho phép sử dụng hệ thống dễ dàng;
• Tránh bị đối xử bất công khi sử dụng chế độ nghỉ chăm trẻ;
• Công khai tình trạng nghỉ chăm con;
• Công ty phải thành lập bàn tư vấn trong trường hợp một người bị đối xử bất lợi do nghỉ chăm con.

Luật phòng chống quấy rối quyền lực (パワハラ防止法)

Luật ngăn chặn quấy rối quyền lực thúc đẩy toàn diện các chính sách lao động, ổn định việc làm và cải thiện đời sống của người lao động,…

Trên thực tế, có 6 hình thức quấy rối quyền lực:

• Tấn công vật lý
• Tấn công tinh thần
• Tẩy chay, cô lập, phớt lờ, cố ý cắt đứt liên lạc,…
• Yêu cầu quá mức (ép buộc ai đó làm những công việc vượt quá khả năng)
• Yêu cầu quá thấp (không giao việc mà không nói rõ lý do, giao công việc cấp thấp so với kỹ năng, kinh nghiệm của người lao động,…)
• Vi phạm quyền riêng tư

Cách xử lý khi trở thành nạn nhân bị quấy rối

Thể hiện thái độ rõ ràng

Ngay từ khi có các dấu hiệu liên quan đến quấy rối, bạn không nên phớt lờ hoặc cố gắng bỏ qua/chịu đựng vì những kẻ quấy rối có xu hướng sẽ lấn tới.

Hãy thể hiện thái độ rõ ràng, bằng cách nói như やめてください (làm ơn dừng lại), 私はイヤです (tôi không thích điều đó),…

Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia khi gặp trường hợp quấy rối

Thu thập bằng chứng

Để tố cáo người có hành vi quấy rối, bạn cần thu thập đủ các bằng chứng, ví dụ ảnh chụp, bản ghi chú, ghi âm,… trả lời được các câu hỏi như: Chuyện gì đã xảy ra? Khi nào? Ở đâu? Ai đã làm gì? Tại sao? Và như thế nào?

Bằng chứng càng rõ ràng, càng giúp ích cho việc đánh giá thực tế sau này.

Tham khảo ý kiến của người xung quanh và trung tâm tư vấn

Đừng nên chịu đựng việc quấy rối một mình (đặc biệt, từ đối tác kinh doanh, khách hàng,…). Nếu bạn có sếp hoặc đồng nghiệp đáng tin cậy, bạn có thể nhờ sự giúp đỡ của họ.

Mặt khác, quấy rối là vấn nạn của công ty, không phải thuộc về riêng cá nhân nào.

Do đó, dù không trao đổi với sếp hay đồng nghiệp, hãy trao đổi cùng bộ phận nhân sự, công đoàn hoặc kể cả trung tâm tư vấn bên ngoài để được tư vấn hướng giải quyết phù hợp (nhưng phải đảm bảo quyền riêng tư cho người lao động).

Lời kết

Pháp luật Nhật Bản quy định các công ty phải xây dựng môi trường làm việc đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, đảm bảo cho sự làm việc ổn định của người lao động.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực trạng quấy rối (ví dụ: quấy rối tình dục, quyền lực,…) vẫn còn tồn tại ở một số nơi. Trong trường hợp đó, bạn nên thu thập bằng chứng, tìm kiếm sự giúp đỡ từ người xung quanh, công đoàn hoặc trung tâm tư vấn lao động.